Przeglądając informacje i wpisy zamieszczane w Internecie (m.in. na niektórych forach motorowodniackich) można natknąć się na bardzo różne i nierzadko sprzeczne informacje dotyczące możliwości pływania w Polsce skuterem wodnym bez uprawnień. Jak więc jest faktycznie i czy można legalnie wypożyczyć oraz prowadzić skuter wodny bez patentu? Dziś spróbujemy udzielić jednoznacznej, konkretnej odpowiedzi na te pytania.
Skuter wodny w świetle prawa
Zanim przejdziemy do odpowiedzi na postawione w tytule pytanie, trzeba sobie jasno uświadomić, czym jest skuter wodny w kontekście aktualnych przepisów prawa. Ustawowe, a zatem wiążące prawnie definicje, zawarte zostały w Rozporządzeniu Ministra Sportu i Turystyki z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej (Dz.U. 2013 poz. 460), Rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 2 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań dla rekreacyjnych jednostek pływających i skuterów wodnych (Dz.U. 2016 poz. 807) oraz w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz.U. 2020 poz. 1863).
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami prawnymi zawartymi we wspomnianych aktach prawnych skuter wodny to mały statek wodny o długości kadłuba nieprzekraczającej 4 metrów, wyposażony w silnik o mocy powyżej 10 kW i przystosowany konstrukcyjnie do wykonywania ewolucji na wodzie oraz ślizgów. W kontekście pytania postawionego w tytule dzisiejszego wpisu ma to ogromne znaczenie, ponieważ aktualne przepisy prawa stanowią wprost, iż statki wodne wyposażone w silnik o mocy przekraczającej 10 kW mogą być prowadzone wyłącznie przez osobę posiadającą wymagane prawem uprawnienia.
W Polsce takie uprawnienia to patent sternika motorowodnego – podstawowe „prawo jazdy” na skuter wodny i motorówkę (choć z pewnymi wyjątkami w tym drugim przypadku, o czym za chwilę).
Kto może wynająć skutery wodne bez patentu sternika motorowodnego?
Najkrócej rzecz biorąc – nikt, jeżeli najemca jest zainteresowany wyłącznie samym skuterem. Wynika to wprost z obowiązujących przepisów prawa, które stanowią, że aby prowadzić skuter motorowodny, należy posiadać przynajmniej patent sternika motorowodnego. Ten patent może uzyskać każda osoba, która skończyła 14. rok życia (od niepełnoletnich wymaga się zgody opiekunów na udział w kursie na patent sternika motorowodnego), a także uregulowała wymagane opłaty za egzamin państwowy i wydanie dokumentu. Nawet po uzyskaniu uprawnień na skuter wodny osoby do 16. roku życia mogą legalnie prowadzić jedynie takie skutery, których moc silnika nie przekracza 60 kW (ok. 80 KM).
(Przeczytaj także: Czy na skuter wodny trzeba mieć uprawnienia)
Skuter wodny – wynajem bez patentu
Jak podkreśliliśmy powyżej, wynajem skutera wodnego bez uprawnień nie jest możliwy, jeśli chcemy wypożyczyć sam skuter, ponieważ musi go prowadzić osoba posiadająca niezbędne uprawnienia. Można jednak wynająć skuter wraz z instruktorem – koszt wprawdzie jest nieco wyższy, ale za to zyskujemy pewność, że skuter będzie prowadzić osoba z odpowiednim doświadczeniem i posiadająca wymagane ustawowo uprawnienia. Dzięki temu nie ryzykujemy niczym w przypadku kontroli przez policję wodną ani w sytuacji, gdy dojdzie do nieszczęśliwego wypadku z udziałem wynajętego skutera. Brak uprawnień na skuter wodny skutkuje w razie wypadku identyczną odpowiedzialnością karną dla prowadzącego pojazd, jak dla kierowcy bez prawa jazdy, który spowodował katastrofę w ruchu lądowym.
Wypożyczalnia skuterów wodnych – czego wymaga od wypożyczającego?
W Polsce funkcjonuje wiele wypożyczalni sprzętu wodnego i każda z nich może mieć swoje własne, nieco odmienne wymagania wobec osób, którym wypożyczane są skutery wodne. Niemniej jednak istnieją pewne warunki, które musi spełnić każdy, kto chce wypożyczyć skuter wodny i samodzielnie nim pływać. Warto więc pamiętać, że niezależnie od tego, gdzie zlokalizowana jest dana wypożyczalnia skuterów wodnych, od wypożyczającego wymagane jest:
- ukończenie 18. roku życia i posiadanie ważnego dowodu tożsamości (dowód osobisty, paszport itp.) – zwykle od osób poniżej tego wieku wymagane jest pływanie na skuterze wyłącznie pod opieką osoby dorosłej;
- posiadanie wymaganych ustawowo uprawnień (minimum patent sternika motorowodnego);
- złożenie oświadczenia o posiadaniu umiejętności pływackich oraz znajomości przepisów w ruchu wodnym;
- bycie trzeźwym przed i w trakcie okresu wypożyczenia skutera.
Wymaga się również, aby najemca nie przyjmował środków odurzających oraz należycie dbał o skuter wodny i zabezpieczał go przed kradzieżą, a także wykonywał na własny koszt codzienną obsługę. Umowa, jaką podpisuje najemca z wypożyczalnią skuterów wodnych, precyzuje wszystkie obowiązki i prawa obu stron oraz określa konsekwencje niestosowania się do postanowień umowy. Dlatego właśnie należy uważnie zapoznać się z podpisywanym dokumentem jeszcze przed złożeniem podpisu.
Kary dla osób prowadzących skuter wodny bez uprawnień
W polskim prawie nie wydzielono ani nie określono odrębnych regulacji do kar dla osoby, która prowadzi skuter wodny bez patentu sternika motorowodnego, jednak przyjęło się, że policja wodna stosuje zwykle przepisy zawarte w kodeksie ruchu drogowego dla pojazdów lądowych. W praktyce oznacza to, że brak uprawnień na skuter wodny w przypadku kontroli przez upoważniony organ będzie skutkować nałożeniem mandatu karnego, podobnie jak jazda bez oznaczeń lub z nieprawidłowo oznakowanym skuterem.
(Przeczytaj także: Rejestracja skutera wodnego)